Meer impact met een duurzaam ontwerp

Al in de ontwerpfase van het project Onderdoorgang Maartensdijkseweg in Hilversum hebben wij nagedacht over duurzame maatregelen. Dat is precies zoals integraal ontwerpmanager Mathijs van der Meij het graag ziet. 

Van spanningsveld naar de juiste technische oplossing 

Zo’n vijf jaar geleden kwam Mathijs in dienst bij het ontwerpbureau van BAM Infra Nederland. Eerst als ontwerpleider civiel, maar al snel groeide hij door naar de functie van integraal ontwerpmanager. De grootste uitdaging in zijn werk vindt hij in de vele meningen en ideeën over het ontwerp. Dat spanningsveld is nodig om te komen tot de juiste technische oplossing. En het leuke aan zijn werk vindt hij het om met elkaar daadwerkelijk iets moois te maken. In bouwteamverband houdt Mathijs zich nu bezig met de vervanging van de Nieuwersluisbrug tussen Amsterdam en Utrecht.

Mathijs: ‘De reden dat ik – na zeven jaar bij Antea Group te hebben gewerkt – ben overgestapt naar BAM, is omdat BAM een eigen ingenieursbureau heeft. Doordat we dichtbij de uitvoering werken, zorgen wij voor een maakbaar ontwerp. Ik vind het fijn dat je als ontwerper onderdeel uitmaakt van een team dat strategische keuzes neemt. En dat je van de start tot en met het einde van het project betrokken bent.’

Duurzame verbinder

Ook als het gaat om duurzame maatregelen op onze projecten hebben wij een belangrijke rol. Duurzaamheid is namelijk allang niet meer de verantwoordelijkheid van de duurzaamheidsadviseur, maar van iedereen die betrokken is in een project. Als je in de ontwerpfase al duurzaam nadenkt over het gebruik, materialen en vorm, kun je veel impact maken. Denk aan het gebruik van minder primaire grondstoffen, minder energieverbruik bij de realisatie en minder impact op de omgeving. Zeker nu met bouwteams en twee-fasen contracten onze betrokkenheid al steeds eerder in het project wordt gevraagd kunnen wij nog meer impact maken. 
 

‘Bij de start van het ontwerptraject organiseer ik altijd eerst een duurzaamheidssessie met het projectteam van zowel BAM en de opdrachtgever. We beantwoorden dan een aantal vragen. Wat zijn de duurzaamheidsambities op dit project, voor alle partijen? Zijn er quick-wins? Welke duurzame maatregelen hebben de meeste impact en zijn mogelijk? Ik als ontwerpmanager neem hierin het initiatief, waarbij de duurzaamheidsadviseur uiteraard actief betrokken is en waar nodig advies geeft. Ik zie mijzelf als de duurzaamheidsorganisator. Een duurzame verbinder die alle disciplines aan elkaar verbindt. Aan de hand van de Aanpak Duurzaam GWW pellen we alle onderdelen van het brede begrip duurzaamheid af. En zo krijgen we een goed beeld van duurzame maatregelen die we moeten verwerken in het ontwerp.’

Een bijzondere tunnel in Hilversum voor mens en dier 

Deze aanpak heeft Mathijs ook met succes toegepast op het project Onderdoorgang Maartensdijkseweg in Hilversum. Waar eerst een onbewaakte spoorovergang was, biedt de nieuwe tunnel fietsers en voetgangers een veilige oversteek. Bijzonder is dat de tunnel de natuurgebieden aan beide zijden van het spoor met elkaar verbindt. Zo kunnen ook ruiters en vee van het Goois Natuurreservaat hier veilig oversteken. Samen met ProRail, gemeente Hilversum en het Goois Natuurreservaat hebben we gesproken over wat ieder van ons belangrijk vindt aan dit project en wat onze gezamenlijke duurzame ambities zijn. 

‘De gestelde eisen aan de tunnel zouden zorgen voor een smalle onderdoorgang. Al snel kwam de wens van het Goois Natuurreservaat op tafel dat de tunnel ook geschikt zou zijn als doorgang voor vee, zodat de twee natuurgebieden aan weerzijden van het spoor met elkaar zijn verbonden. Doordat we dit vroegtijdig met elkaar hebben besproken konden we dit meenemen zonder dat de consequenties groot waren. Ook dit vind ik een stukje duurzaamheid.' 

Mathijs vertelt verder: ‘Vervolgens hebben we gekeken naar de inpassing in het gebied. Wat is de juiste plek voor de tunnel en wat is de impact van die plek op de bestaande bomen. Ook hebben we nagedacht hoe we met zo min mogelijk materiaal deze onderdoorgang kunnen bouwen, maar wel met maximaal comfort. Het resultaat is een tunnel met een flauwere helling in het begin en een steilere helling daarna. Verder hebben we met elkaar gesproken over de waterberging. Omdat deze tunnel in een natuurgebied voor recreatief gebruik ligt, hebben we gekozen voor een kleine waterberging en pomp. Het lozingspunt hebben we dusdanig ingericht dat hier een plas-dras gebied ontstaat wat ook bijdraagt aan flora en fauna in het gebied. Hiermee hebben we dus ook gezorgd voor natuurinclusief bouwen.’ 

Maar dat is nog niet alles. We hebben een pilot met duurzamer beton en basaltwapening uitgevoerd. We hebben kunnen aantonen dat deze betonvariant net zo sterk is als traditioneel beton. En hebben we in plaats van staalwapening de basaltwapening gebruikt, met als voordeel dat dit materiaal niet roest en geen stroom geleidt. 
 

Alle kleine dingen bij elkaar opgeteld

Mathijs is niet alleen tijdens zijn werk met duurzaamheid bezig. Ook thuis maakt hij bewustere keuzes. Voor ritjes binnen zijn woonplaats, gebruikt hij alleen nog maar de fiets. En vlees eten ze tegenwoordig geen zeven dagen per week meer. Zijn woning is goed geïsoleerd, is aangesloten op de stadsverwarming en de schuur heeft een groen dak. Hij vindt zichzelf zeker geen voorloper als het gaat om duurzaamheid. Maar als iedereen in zijn eigen omgeving iets bijdraagt, dan is de impact bij elkaar opgeteld groot.

Mathijs: ‘Zo gaat dat ook op het werk. Als BAM zijn we een eind op weg als het gaat om duurzaamheid. Maar ons einddoel is nog niet in zicht. Door elke keer een stap voorwaarts te zetten, komen we steeds dichter bij ons doel. Daar werk ik graag aan mee. Ik zie met vertrouwen mijn toekomst bij BAM tegemoet. Nog voldoende duurzame uitdagingen waar ik me in kan vastbijten. Want wie wil er nu niet mee werken aan een mooier Nederland.’